بررسی مقایسه‌ای ساختار تشریحی ساقه و نمو تخمک در چهار رقم سویا (Glycine max L. merr) در شرایط تنش کم‌آبی

تنش کم‌آبی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده‌ای است که از جنبه‌های مختلف بر رشد و نمو رویشی و زایشی گیاهان تأثیرگذار است. باتوجه به اهمیت گیاه سویا، به عنوان یک گیاه مهم روغنی، به منظور شناسایی ارقام مقاوم به کم‌آبی و همچنین ارزیابی آثار تنش کم‌آبی بر ویژگی‌های تشریحی ساقه و نمو اندام زایشی ماده چهار رقم سویا (کلارک، کلین، M9 و L17)، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در آزمایش اول در شرایط بهینه گیاهان بر اساس 50 میلی‌متر تبخیر از زمان جوانه‌زنی تا پایان دوره رشد آبیاری شدند، و آزمایش دوم در شرایط تنش کم‌آبی اجرا شد. آبیاری پس از 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر صورت گرفت. نتیجه آزمایش‌ها نشان داد که اثر تنش کم‌آبی بر ضخامت و تعداد لایه‌های پوست، وسعت بافت آوند آبکش، وسعت بافت آوند چوبی، قطر دهانه آوند چوبی، تعداد ردیف‌های آوند چوبی، تعداد آوندها در ساقه، ضخامت مغز، ضخامت استوانه مرکزی، قطر ساقه و تعداد کُرک معنی‌دار بوده است. به غیر از رقم کلارک، در سایر ارقام تسریع نسبی تکوین کیسه رویانی مشاهده شد. بررسی شاخص‌های تشریحی در چهار رقم بررسی شده نشان داد که رقم کلین نسبت به سه رقم دیگر از مقاومت بالاتری در برابر تنش کم‌آبی برخوردار است.